Gluten: to eat or not to eat?

Het stormt buiten en ik moet nergens naar toe, een goeie combinatie. Misschien maak ik vandaag wel eens een paar Pay it forward-cadeautjes, hihihi... Maar eerst tijd om hier nog eens wat up te daten.

Vorige woensdag zond het programma 'Volt' een reportage uit over gluten. Hun conclusie: wie niet allergisch is aan gluten, moet ze niet mijden. Wie dat toch doet, is een meeloper met de laatste gezondheidsrage.
Nu, dat vind ik toch allemaal kort door de bocht genomen. Héél kort zelfs. De bocht is zo kort genomen dat de binnenkant eraf is gereden. You get what I mean.

Naar de reportage

Gluten is een eiwit dat voorkomt in graansoorten. Het is wat het deeg van oa. brood zo elastisch maakt en het zorgt ervoor dat het goed kan rijzen zodat we luchtige broodjes krijgen. Gluten kan je onderverdelen in twee groepen: de glutenines en de gliadines. Het zijn deze laatste die bij heel veel mensen problemen veroorzaken (zoals coeliakie) maar ook die andere kan voor last zorgen.

In gewone tarwe, een veelvuldig gebruikte graansoort, bestaat het eiwit voor 80% uit gluten. Dit is te wijten aan het selectieproces door de jaren heen waarbij enkel de tarwesoorten werden gebruikt die 'mooie en stevige' broodjes en koekjes opleveren, alsook degenen die het gemakkelijkst te kweken zijn met de grootste opbrengst. Naar de gezondheidswaarde wordt in onze huidige maatschappij, jammer genoeg, weinig gekeken. Kortom, de tarwe die nu alom gebruikt wordt, is een verarmde soort van de oudere oerrassen op vlak van voedingswaarde.
Nu gaan we een logische redenering maken: hoe meer gluten in onze voeding, hoe meer gluten in onze buik, hoe meer mensen de drempel overschrijden van het maximum dat ze aankunnen en hoe meer mensen dus last en problemen krijgen.
De diagnose glutenintolerantie of glutenallergie wordt vaak pas na lang zoeken gesteld. Want elk lichaam reageert anders: den ene krijgt buikpijn van gluten, den andere wordt er oververmoeid van. Is het dan verkeerd om aan mensen te zeggen dat ze gluten gerust mogen laten als ze zich beter voelen zonder? Lieve mensen van Volt, ik denk het niet!
En een gezondheidsrage zoals dit wijst dit niet eerder op een groeiend bewustzijn van consumenten die het beu zijn om rommel op hun bord te krijgen?

Wie snel last heeft van oververmoeidheid, darmproblemen, verteringsproblemen of zelfs slaapproblemen kan overwegen om het zelf eens te proberen:
* glutenvrij (of toch op zijn minst gliadinevrij):
rijst, patatjes, maïs, quinoa, boekweit, gierst, soja, teff en amaranth.
*  met gluten maar niet zoveel als tarwe:
haver (van nature glutenvrij maar 'besmet' via kruisbestuiving), spelt
* niet-glutenvrij:
tarwe en alles waar tarwe in zit (koekjes, brood, patisserie, seitan), kant-en-klare sauzen, bouillonblokjes, paprika-chips, bier, kant-en-klare broodspreads

PS: Het boek dat de dame in de reportage van Volt laat zien is 'broodbuik' van William Davis (origineel heet het 'wheat belly', wat eigenlijk beter bij het boek aansluit). Daar zal ik binnenkort eens over vertellen.