De PretPedagogie

De afgelopen dagen hoorde ik op de radio regelmatig praten over de dalende kwaliteit van het Belgische onderwijs. Een studie van de KULeuven onderzocht of leerlingen de eindtermen behaalden en hoe we hiermee scoren op de wereldranglijst. En blijkbaar is het resultaat erg teleurstellend. 

Plots komen er politici op mijn radio verkondigen hoe schandalig dit is. Dit is wat er gezegd werd: "Het heeft te maken met het pedagogisch project: alles is verschoven naar de "pretpedagogie", het moet leuk zijn." 

Plots wordt het onderwijs gegijzeld door een vuile pretpedagogie die we zo snel mogelijk moeten zien uit te roeien. 

Aangezien ik de betreffende uitspreker van zulke woorden (ik vind het gezegde zo lelijk dat ik zijn naam weiger te vernoemen) toch graag eens een weerwoord zou bieden en ik zijn huis niet weet wonen, ziehier mijn klankbord!

Pretpedagogie? Da's een goeie. 

Nee, echt. Het klinkt toch mooi. Een beetje Zuid-Afrikaans. 

Alleen jammer van die zeer negatieve ondertoon die eraan verbonden werd. In tijden waarin het aantal burnouts en stressgerelateerde ziektes epidemische vormen aanneemt, vind ik zulke uitspraken dan ook zeer ongehoord. So what als we niet meer zo hoog in de wereldranglijst staan! Wie staat er eigenlijk op nummer één? En voor mij veel belangrijker, en aangezien we dan toch in scores denken, hoe hoog scoort die nummer één op de lijst voor het Bruto Nationaal Geluk?

Ik heb twee schoolgaande kinderen. Het zal mij worst wezen dat ze op het einde van hun schoolcarrière op de eerste plaats in de wereldranglijst van schoolresultaten staan. 

Wat ik wil dat zij leren, gaat over ontdekken wie ze zijn en wie ze willen zijn; wat hun talenten zijn, wat hen gelukkig maakt en hoe dit in te zetten in hun dagelijkse leven; over leren hoe om te gaan met tegenslagen en hoe zich te beredderen in de volwassen wereld. Ik wil dat ze leren hoe een stevig sociaal netwerk uit te bouwen met goeie vriendschappen en gedeelde ervaringen. En last but not least wil ik dat ze uitgerust worden met vaardigheden waardoor ze gezond en wel hun leven kunnen leiden zonder overmatige stress of welvaartsziektes.

Waarschijnlijk staat dit niet in de eindtermen. Zeker is dat het niet zo makkelijk te meten valt. Absurd dan ook om per se de kwaliteit van het ganse Belgische onderwijs in één cijfer te willen stoppen. Het doet afbreuk aan de energie die leerkrachten overal en elke dag in ons onderwijs stoppen en onze kinderen dingen bijbrengen die van onmetelijke waarde zijn. Het stelt bovendien de moeite die leerlingen doen om er iets van te maken in een slecht daglicht.

En laten we het dan ook eens hebben over intrinsieke motivatie. Kinderen leren veel al spelend en al doende. Uitproberen en experimenteren, leren vanuit fouten die je zelf ondervonden hebt, mag dat er dan niet meer bij zijn?
Als ik in mijn eigen schoolherinneringen duik, komen er veeleer projecten, groepswerken ed naar boven en maar weinig lessen met vooraan een krijtbord en voor mijn neus een leerboek met droge stof in. De "leuke" dingen zijn alvast beter blijven hangen dan al de rest; omdat het appelleert aan de motivatie in onszelf. Door leerlingen de kans te geven hun persoonlijke interesses te vermengen met de inhoud van de les, zullen hun drijfveren aangesproken worden en ja, dat is leuk. In mijn naaste omgeving kom ik regelmatig leerkrachten tegen die in hun dagelijkse lespraktijk ontzettend mooie voorbeelden van dit principe van ervaringsgericht onderwijs weten uit te werken. Soms in kleine dingen en soms in grootse projecten. 

En tot slot nog twee bedenkingen:

Investeringen in een onderwijs dat onze kinderen leert om te gaan met de uitdagingen in onze samenleving lijken mij op de lange termijn een goede poging om de kosten van de gezondheidszorg ten gevolge van stress-gerelateerde problemen in te dijken.

En wat betreft de ministerpost in de komende legislatuur, als we deze eens zouden toebedelen aan een onderwijskundige?

Zo, dan teken ik,

Lies, adept van de Pretpedagogie.